آیا می‌دانید که مستربچ چیست و استفاده  از آن چقدر می‌تواند کار ما را راحت کند؟ از مواد تشکیل دهنده مستربچ، چه می‌دانید؟ اصلا می­دانید که برای تولید آن، چه فرآیندی پشت سرگذاشته می‌شود؟ برای رسیدن به جواب تمامی این سوالات، پیشنهاد می‌کنیم که حتما تا انتهای مطلب را با دقت مطالعه فرمایید تا بیشتر با مستربچ و مزایای آن آشنا شوید.

مستربچ چیست؟

مستربچ در حقیقت نوعی محصول است که شامل پایه پلمیری می‌شود. لازم به ذکر است که این پایه پلیمری را با توجه به محصول نهایی انتخاب می‌کنند. برای مثال اگر هدف رنگ کردن باشد، از مواد معدنی یا آلی استفاده می‌شود که هردو شیمیایی هستند. یک مثال دیگر هم این است که اگر هدف استحکام باشد، معمولا از تقویت کننده استفاده خواهد شد. به طور کلی برای تولید محصول، نیاز نهایی و هدف استفاده، درنظر گرفته می‌شود. برای این‌که بدانید مستربچ چگونه ساخته می‌شود یا این‌که اجزای سازنده آن چیست، ادامه مطلب را از دست ندهید.

اجزای تشکیل دهنده مستربچ

همان‌طور که اشاره شد، مستربچ بر پایه پلمیر است. بنابراین طبیعی است که یکی از اصلی‌ترین اجزای تشکیل‌دهنده آن، پلیمر باشد. پلیمرهایی که استفاده می‌شوند، معمولا از جنس موادی هستند که در لیست زیر نام آنها را ذکر کرده‌ایم:

• پلی پروپیلن
• پلی اتیلن
• پلیمر آلکیدی
• پلی استایرن
• و…

بعد از پلیمرها نوبت به افزودنی‌ها می‌رسد. هدف استفاده از افزودنی‌ها این است که خواص پلیمرها تغییر پیدا کند. افزودنی‌ها، خود شامل سه مورد زیر می‌شوند:

• افزودنی بهبود دهنده
• پیگمنت‌ها
• پرکننده‌ها

به طور کلی هدف استفاده از افزودنی این است که خواص پلیمرها تغییر کند. برای تغییر خواص پلیمرها از سه مورد که در بالا به آن‌ها اشاره کردیم استفاده می‌شود. سومین موردی که می‌توان به عنوان یکی از اجزای مستربچ از آن نام برد، عامل سازگارکننده است. سازگارکننده‌ها خود یک نام علمی دارند. سازگارکننده‌ها را با نام علمی آمفی فیلیک می‌شناسند. این ترکیب یک سر آب دوست و یک سر آلی دوست دارد. سازگارکننده‌ها به دلیل ماهیتی که دارند، می‌توانند تاثیرگذاری خاصی داشته باشند.

سوال رایج دیگری که درباره مستربچ‌ها پرسیده می‌شود، این است که فرآیند تولید آن چگونه است؟ در پاسخ به این سوال باید گفت که در مرحله اول، ابتدا عملیات فرمولاسیون انجام می‌شود. این مرحله اولین و مهم‌ترین کاری است که در فرآیند تولید مستربچ باید طی شود. در این مرحله فرمول بندی رنگ و همچنین تعیین میزان افزودنی مشخص می‌شود. بعد از آن هم نوبت به مرحله خوراک‌گیری می‌رسد که در این مرحله میزان تغذیه اجزا را با توجه به خروجی دستگاه، تنظیم می‌کنند. همچنین در مرحله سوم که اختلاط نام دارد، 4 مرحله زیر طی می‌شود:

• خیس شوندگی پیگمنت
• اختلاط فیزیکی
• توزیع
• پراکنده‌سازی: برای جلوگیری از کلوخه شدن و این‌که مخلوط پایدار بماند انجام می‌شود.

مزایای استفاده از مستربچ چیست

یکی از مزایای استفاده از مستربچ، به دلیل وجود سازگارکننده‌ها است که در قسمت قبلی به آن‌ها اشاره کردیم و گفتیم که به دلیل ماهیت خاصی که دارد، تاثیرات زیادی می‌تواند داشته باشد. به هر حال وقتی که از مستربچ استفاده می‌شود، یکنواختی بهبود پیدا می‌کند. همچنین ترشوندگی هم سریع خواهد بود.

از دیگر مزایای مستربچ این است که مستربچ باعث می‌شود تا استحکام رنگ بیشتر شود. از تجمع یا کلوخه شدن ذرات هم جلوگیری می‌کند. از نظر تثبیت هم بسیار عالی عمل می‌کند. یکی دیگر از مزایای مستربچ این است که تطبیق رنگ بسیار خوبی دارد و اینکه از کلوخه سازی مجدد هم جلوگیری می‌کند. بعلاوه رقیق سازی را هم آسان می‌کند و سرعت فرآورش را هم چندین برابر خواهد کرد.

مستربچ کارهایی مانند ذخیره سازی، جابه‌جایی و غیره را بسیار راحت می‌کند. همچنین افزودنی یا پیگمنت کمتری هم مصرف می‌کند و بیشترین میزان بازدهی را دارد. خواص رنگ با کمک مستربچ ثبات بیشتری خواهد داشت. همچنین به شکل کاملا یکنواخت پخش می‌شود. کدری بهتر کنترل می‌شود و علاوه بر آن محصولاتی که رنگی هستند، شفافیت بیشتری خواهند داشت.

انواع مستربچ چیست؟

در ادامه شما را با انواع مستربچ آشنا خواهیم کرد.

• مستربچ رنگی:

برای تولید قطعات رنگی از پلاستیک، از این روش بسیار استفاده می‌شود. این نوع افزودنی‌ها، علاوه بر اینکه رنگ نهایی محصول را ایجاد می‌کنند، خواص فیزیکی را هم بهبود می‌بخشند. مستربچ رنگی یک مخلوطی است که هم پلاستیکی است و هم این‌که درصد بالایی رنگدانه دارد که آن را به مقدار خیلی کم در حد ناچیز،  با پلیمر مخلوط می‌کنند. گاهی این غلطت را هم تغییر می‌دهند تا به نمونه‌های دیگری هم دست پیدا کنند. اجزای اصلی تشکیل دهنده مستربچ رنگی، شامل رنگدانه، سازگارکننده و پلیمر حامل می‌شود.

سازگارکننده‌ای که در مستربچ رنگی استفاده می‌شود، یک حالت ترشوندگی ایجاد می‌کند تا پیگمنت‌ها بهتر پخش شوند. سازگار کننده در حقیقت نقش پخش کننده را دارد و بدون این‌که کیفیت رنگ کاهش پیدا کند، باعث پایدار شدن پلیمر می‌شود. پلیمر حامل در مستربچ رنگی هم وظیفه دارد تا شکل دهی به شکل گرانول را سهولت بخشد. به طور کلی داشتن شکل گرانولی و راحتی در جابه‌جایی یکی از مزیت‌های مستربچ به شمار می‌رود.

• مستربچ لیزکننده:

این نوع مستربچ مزایای بسیاری دارد. هنگامی که فیلم‌های پلاستیکی تولید می‌شوند، لایه‌ها، خیلی سخت از هم جدا می‌شوند. بعضی وقت‌ها هم اصطکاک در بعضی از لوازم پزشکی مانند سرنگ، واقعا آزاردهنده است. به همین دلیل برای حل چنین مشکلاتی می‌تواند از مستربچ لیزکننده استفاده کرد. به غیر از مواردی که گفتیم، سایر انواع مستربچ‌ها هم تولید می‌شوند که به صورت خلاصه نام آن‌ها را در لیست زیرآورده‌ایم:

• مستربچ ضدحریق
• ضد مه گرفتگی
• مستربچ آنتی اکسیدانت
• مستربچ کمک فرآیند
• آنتی بلاک
• آنتی استاتیک
• پایدار کننده نور UV
• ضدسایش
• کمک فرآیند پلیمر

سخن پایانی

در این مطلب به مستربچ و مزایای آن پرداختیم. همان‌طور هم که اشاره شد، مستربچ نوعی پلیمر است که برای ساخت آن از اجزای مختلفی کمک گرفته می‌شود، علاوه بر اجزایی که در همین مطلب نام بردیم، به مزایای مستربچ هم اشاره‌ای داشتیم و گفتیم که چقدر می‌تواند کار را ساده و راحت کند. در کنار همه این‌ها سعی کردیم شما را با انواع مستربچ‌ها آشنا کنیم. امیدواریم با خواندن این مطلب به پاسخ سوالات خود دست یابید.